Dinh dưỡng cho trẻ theo từng độ tuổi mẹ nên biết

Dinh dưỡng cho trẻ theo từng độ tuổi cũng tuân theo những nguyên tắc cơ bản giống như dinh dưỡng ở người trưởng thành. Trẻ nhỏ cũng cần được bổ sung đầy đủ các nhóm chất thiết yếu như vitamin, khoáng chất, protein, carbohydrate và chất béo. Tuy nhiên, tùy vào từng giai đoạn phát triển, nhu cầu về thành phần và hàm lượng dưỡng chất của trẻ sẽ thay đổi, đòi hỏi cha mẹ phải điều chỉnh chế độ ăn uống sao cho phù hợp.

Dinh dưỡng cho trẻ theo từng độ tuổi

Trẻ sơ sinh

Trong 6 tháng đầu đời, nguồn dinh dưỡng duy nhất và tốt nhất cho trẻ sơ sinh chính là sữa mẹ hoặc sữa công thức, hoặc sự kết hợp của cả hai. Sữa mẹ không chỉ đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng mà còn giúp tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên cho bé.

Nếu bú mẹ hoàn toàn, trẻ sơ sinh thường cần bú từ 8–12 lần mỗi ngày, tùy theo nhu cầu. Khi bé được khoảng 4 tháng tuổi, số lần bú có thể giảm xuống còn 6–8 lần/ngày, nhưng lượng sữa trong mỗi cữ bú sẽ nhiều hơn.

Đối với trẻ sử dụng sữa công thức, trong giai đoạn đầu nên cho bé bú khoảng 6–8 lần/ngày, với lượng trung bình từ 57–85g mỗi lần (tổng cộng khoảng 450–680g/ngày). Khi bé lớn dần, số lần bú giảm nhưng dung tích mỗi cữ bú sẽ tăng lên, khoảng 170–227g/lần.

Từ tháng thứ 4, hệ tiêu hóa của trẻ bắt đầu phát triển và có thể làm quen với một số loại thức ăn ngoài sữa. Đây là giai đoạn bé có thể tập ăn dặm với các món lỏng, dễ tiêu. Tuy nhiên, không nên cho trẻ ăn đồ đặc quá sớm vì có thể gây nghẹt thở hoặc rối loạn tiêu hóa.

Khi bước sang 6 tháng tuổi, hầu hết dinh dưỡng cho trẻ theo từng độ tuổi đã sẵn sàng để ăn những thực phẩm rắn đầu tiên như bột ngũ cốc dành cho trẻ, rau củ quả hoặc thịt xay nhuyễn. Đây cũng là thời điểm quan trọng cần bổ sung thêm các thực phẩm giàu sắt và kẽm, do sữa mẹ lúc này không còn cung cấp đủ hai dưỡng chất thiết yếu cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Dinh dưỡng cho trẻ theo từng độ tuổi

Trẻ từ 6-12 tháng

Khi bé bước vào giai đoạn 6–8 tháng tuổi, bạn vẫn nên duy trì cho trẻ bú mẹ hoặc uống sữa công thức khoảng 3–5 lần mỗi ngày. Tuy nhiên, lúc này lượng sữa bé tiêu thụ sẽ ít dần, bởi thức ăn đặc bắt đầu trở thành nguồn dinh dưỡng chính. Đây là thời điểm thích hợp để giới thiệu cho bé các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật như rau củ (khoai tây, cà rốt, đậu xanh, đậu Hà Lan…) được nấu chín mềm và nghiền nhuyễn. Ngoài ra, các loại trái cây như chuối, bơ, đào hay táo nghiền cũng là lựa chọn lý tưởng giúp bé làm quen với nhiều hương vị mới.

Từ 8–12 tháng tuổi, mẹ tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức khoảng 3–4 lần/ngày. Song song đó, khẩu phần ăn của bé cần được bổ sung thêm các loại thịt băm nhuyễn để cung cấp đủ chất đạm, hỗ trợ phát triển cơ bắp và trí não.\

Trẻ từ 1 tuổi

Khi bé tròn 1 tuổi, lượng thức ăn dặm nên được tăng dần, đồng thời lượng sữa mẹ hoặc sữa công thức bé bú sẽ giảm đi. Ở giai đoạn này, dinh dưỡng cho trẻ theo từng độ tuổi cần được bổ sung đa dạng dưỡng chất từ các nhóm thực phẩm như thịt, rau củ, trái cây, bánh mì, ngũ cốc nguyên hạt và đặc biệt là các sản phẩm từ sữa, trong đó sữa nguyên kem rất được khuyến khích. Chế độ ăn đa dạng sẽ giúp đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Tuy vậy, trong suốt năm đầu đời, sữa mẹ hoặc sữa công thức vẫn đóng vai trò dinh dưỡng chủ đạo, chiếm khoảng 70% khẩu phần ăn hàng ngày.

Một điều cha mẹ cần lưu ý là ở giai đoạn 1 tuổi, bé bắt đầu tập bò, tập đi và vận động nhiều hơn. Vì thế, trẻ thường không ăn quá nhiều trong một bữa mà sẽ cần chia nhỏ thành nhiều bữa trong ngày, khoảng 4–6 lần. Do đó, ngoài 3 bữa chính, mẹ nên bổ sung thêm các bữa ăn nhẹ để đáp ứng nhu cầu năng lượng cho bé.

Nhu cầu năng lượng của trẻ theo từng độ tuổi

Trẻ 1–3 tuổi bắt đầu tập đi, tập nói nên nhu cầu năng lượng tăng cao, khoảng 1.300 kcal/ngày. Hệ tiêu hóa dần hoàn thiện, bé cần được bổ sung đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng (protein, lipid, glucid, vitamin, khoáng chất). Thức ăn nên mềm, dễ tiêu và đa dạng để tránh nhàm chán, đồng thời cha mẹ cần cho trẻ uống đủ nước.

Trẻ 3–5 tuổi bước vào giai đoạn đi học mầm non, cân nặng tăng trung bình 2kg/năm và chiều cao khoảng 7cm/năm. Nhu cầu năng lượng lúc này khoảng 1.600 kcal/ngày, cần cân đối protein, lipid, glucid, ưu tiên protein từ thực phẩm động vật. Đây cũng là giai đoạn quan trọng để hình thành thói quen ăn uống khoa học.

Nếu dinh dưỡng không đầy đủ và cân đối, trẻ dễ gặp tình trạng biếng ăn, chậm lớn, kém hấp thu. Cha mẹ nên bổ sung các vi chất thiết yếu như lysine, kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B để hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường hấp thu và giúp trẻ ăn ngon miệng hơn.

Ở mỗi độ tuổi nhu cầu năng lượng của trẻ sẽ khác nhau

Lưu ý xây dựng thực đơn dinh dưỡng cho trẻ theo độ tuổi

Giai đoạn từ 6 tháng đến 3 tuổi được coi là “thời kỳ vàng” cho sự phát triển của trẻ. Đây là lúc bé không chỉ hoàn thiện thể chất mà còn bắt đầu nhận thức về thế giới xung quanh, hình thành nền tảng tâm lý và trí tuệ.

Tuy nhiên, hệ miễn dịch của trẻ trong giai đoạn này vẫn còn non nớt, dễ gặp các vấn đề về tiêu hóa và sức đề kháng. Vì vậy, việc cung cấp dinh dưỡng cho trẻ theo từng độ tuổi đầy đủ và cân đối các dưỡng chất thiết yếu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng miễn dịch, trí não và sức khỏe lâu dài của trẻ. Khi được nuôi dưỡng đúng cách, bé sẽ có nền tảng vững chắc để phát triển toàn diện và khỏe mạnh trong tương lai.

Xây dựng thực đơn cho trẻ cần chú ý đến các nhóm chất 

Trên đây là các thông tin về dinh dưỡng cho trẻ theo từng độ tuổi mẹ có thể tham khảo. Từ đó giúp mẹ dễ dàng hơn trong việc xây dựng thực đơn cho con.