Việc bé tập nói là một cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển. Tuy nhiên, không phải bé nào cũng nói sớm hoặc giống nhau về thời điểm biết nói. Vậy mẹ nên bắt đầu từ đâu, và có thể giúp bé nói tốt hơn như thế nào? Hãy tham khảo những gợi ý dưới đây để đồng hành cùng hành trình tập nói của bé một cách tự nhiên và hiệu quả nhất nhé!
1. Khi nào bé có thể bắt đầu học nói
Ngôn ngữ của trẻ bắt đầu hình thành từ rất sớm – thậm chí ngay từ trong bụng mẹ. Ngay từ tuần thứ 18 của thai kỳ, bé đã có thể cảm nhận và phản ứng với âm thanh. Các giọng nói quen thuộc như của mẹ, nhịp tim, âm nhạc… đều được ghi nhớ trong tiềm thức của trẻ. Sau khi chào đời, khả năng tiếp nhận và xử lý ngôn ngữ của bé phát triển rất nhanh:
– 4 tháng tuổi: bé đã phân biệt được giọng nói với các âm thanh xung quanh.
– 6 tháng tuổi: bắt đầu phát ra âm thanh và bập bẹ theo phản xạ.
– 1 tuổi: bé lọc dần những âm không thuộc ngôn ngữ mẹ dạy và bắt đầu nói từ đầu tiên.
Chính vì vậy, việc dạy bé tập nói không cần đợi đến khi bé lớn, mà có thể bắt đầu ngay từ những năm tháng đầu đời.
Bé đã tiếp xúc với ngôn ngữ từ tuần thứ 18 của thai kỳ
2. Cách giúp bé tập nói tự nhiên và hiệu quả
Dưới đây là những phương pháp đơn giản, dễ áp dụng mà mẹ có thể thực hiện hàng ngày để hỗ trợ bé phát triển khả năng ngôn ngữ.
Giao tiếp với bé thường xuyên
Ngay cả khi bé chưa biết đáp lại, mẹ vẫn nên trò chuyện với bé mỗi ngày. Việc này giúp não bộ của bé xây dựng mối liên kết ngôn ngữ và hiểu được nhịp điệu của lời nói.
Gọi tên bé khi trò chuyện
Trẻ sơ sinh nhận biết tên của mình rất nhanh. Việc mẹ gọi tên bé trước mỗi câu nói sẽ giúp bé chú ý và ghi nhớ âm thanh đó, tạo tiền đề cho việc phản xạ ngôn ngữ.
Hỏi và trả lời cùng bé
Khi bé bắt đầu chú ý đến môi trường xung quanh (từ khoảng 6 tuần tuổi), mẹ có thể đặt những câu hỏi đơn giản như: “Con muốn ăn không?”, “Đây là cái gì nè?”,… giúp bé học cách diễn đạt và phản hồi.
Bắt chước âm thanh của bé
Khi bé bập bẹ những âm thanh đầu tiên như “ma-ma” hay “ba-ba”, mẹ hãy lặp lại theo cách vui vẻ để bé cảm thấy hứng thú. Việc bắt chước qua lại là bước đầu cho việc bé hiểu được khái niệm hội thoại.
Có rất nhiều cách dạy bé tập nói
Hát và kể chuyện mỗi ngày
Âm nhạc là công cụ lý tưởng giúp bé tập nói. Những bài hát thiếu nhi vui nhộn, từ ngữ đơn giản sẽ giúp bé ghi nhớ nhanh hơn và bắt chước theo dễ dàng.
Sửa lỗi nhẹ nhàng, mở rộng vốn từ
Nếu bé nói sai, mẹ nên nhẹ nhàng nói lại từ đúng, không nên nhại lại từ sai của con. Ngoài ra, mẹ có thể mở rộng vốn từ bằng cách đưa ra nhiều lựa chọn khi bé cần biểu đạt, ví dụ: “Con muốn uống sữa hay nước cam?” thay vì chỉ hỏi: “Con có khát không?”.
3. Những lưu ý quan trọng khi dạy bé tập nói
Tránh lặp lại lỗi sai của bé
Khi bé phát âm chưa rõ hoặc nói ngọng, mẹ tuyệt đối không nên lặp lại theo cách nói sai đó. Việc này có thể khiến bé nghĩ cách phát âm đó là đúng và hình thành thói quen nói sai lâu dài.
Đừng vội đáp ứng mọi nhu cầu quá nhanh
Khi bé chỉ tay hoặc ra hiệu, thay vì đáp ứng ngay, mẹ nên khuyến khích bé nói ra mong muốn, ví dụ: “Con muốn uống nước đúng không? Nói ‘nước’ nào!”. Điều này giúp bé hiểu rằng ngôn ngữ là công cụ để giao tiếp.
Những lưu ý khi dạy bé học nói
Hành trình bé tập nói cần thời gian và sự kiên nhẫn. Mỗi bé là một cá thể riêng biệt, nhưng nếu mẹ kiên trì áp dụng những phương pháp phù hợp và tương tác thường xuyên, khả năng ngôn ngữ của con sẽ phát triển rất tốt. Đừng quên biến việc học nói thành một trải nghiệm thú vị và đầy yêu thương nhé!
Xem thêm:
Giải đáp thắc mắc: Sữa bột và sữa pha sẵn khác nhau thế nào?
Cách bảo quản sữa bột cần thiết cho những mẹ bỉm